Post po polsku

Ta strona jest redagowana przez Autorkę postu po polsku.

Przedstawiam tutaj post autorski, napisany z potrzeby serca, który opublikowałam w książce pt. „Do Matki Bożej z modlitwą, postem i jałmużną”. Wydawnictwo JUT. Lublin 2020. Post ten preferuje żywność ogólnie dostępną zarówno w polskich ogrodach i sadach, jak również na krajowym rynku spożywczym. Post skierowany jest od strony duchowej do katolików. Dlatego nazwałam ten post, Postem po polsku. Nie zmienia to faktu otwartości tego postnego przesłania wobec wszystkich ludzi dobrej woli. Zapraszam!

Istotnym walorem każdego, podejmowanego przez nas postu jest motywacja. Intencja z jaką podejmujemy post jest wartością dodaną, zwłaszcza w chwilach przesileń cielesnych, emocjonalnych i duchowych, które wysiłkowi postnemu zawsze towarzyszą. Post po polsku skłania do przyjmowania w pierwszym rzędzie intencji religijnej dla której poprawienie zdrowia i sylwetki stanowią efekt uboczny. Intencja religijna opiera się na trzech przesłankach:

1. Ofiarowanie postu w intencji własnej, w intencji kogoś (np. chorego) lub czegoś (np. o pokój) z usposobieniem radosnego dawcy. „Kiedy pościcie, nie bądźcie posępni jak obłudnicy. Przybierają oni wygląd ponury, aby pokazać ludziom, że poszczą. Zaprawdę powiadam wam: już odebrali swoją nagrodę. Ty zaś, gdy pościsz, namaść sobie głowę i umyj twarz, aby nie ludziom pokazać, że pościsz, ale Ojcu twemu, który jest w ukryciu. A Ojciec twój, który widzi w ukryciu , odda tobie.” Mt 6,16-18.
2. Podjęcie postu w celu przełamania impasu modlitewnego, gdy nasze modlitwy nie odnoszą oczekiwanego skutku, gdy wydaje się nam, że Pan nas nie wysłuchuje.„Gdy przyszli do tłumu, podszedł do Niego pewien człowiek i padając przed Nim na kolana, prosił: „Panie, zlituj się nad moim synem! Jest epileptykiem i bardzo cierpi; bo często wpada w ogień, a często w wodę. Przyprowadziłem go do Twoich uczniów, lecz nie mogli go uzdrowić.” Na to Jezus odrzekł: „O plemię niewierne i przewrotne! Jak długo jeszcze mam być z wami; jak długo mam was cierpieć? Przyprowadźcie Mi go tutaj!” Jezus rozkazał mu surowo, i zły duch opuścił go. Od owej pory chłopiec odzyskał zdrowie. Wtedy uczniowie zbliżyli się do Jezusa na osobności i pytali: „Dlaczego my nie mogliśmy go wypędzić?” On zaś im rzekł: „Z powodu małej wiary waszej. Bo zaprawdę powiadam wam: Jeśli będziecie mieć wiarę jak ziarnko gorczycy, powiecie tej górze: „Przesuń się stąd tam!”, a przesunie się. I nic niemożliwego nie będzie dla was. Ten zaś rodzaj złych duchów wyrzuca się tylko modlitwą i postem.” Mt 17,14-21.
3. Umocnienie własnej tożsamości chrzcielnej, nabranie siły duchowej dla realizacji posłannictwa, które Bóg we mnie błogosławi także ze względu na podjęty post. „Gdy odprawili publiczne nabożeństwo i pościli, rzekł Duch Święty: „Wyznaczcie mi już Barnabę i Szawła do dzieła, do którego ich powołałem”. Wtedy po poście i modlitwie oraz po nałożeniu na nich rąk wyprawili ich.” Dz 13,2-3.

Jeszcze kilka wskazówek:

WAŻNA: Najlepiej, gdy pościmy z miłości do Pana Boga, siebie i drugiego człowieka. Zwłaszcza wtedy, kiedy chcemy dać kochanej osobie coś więcej, coś nadzwyczajnego. Wtedy przychodzi czas na zastanowienie, czy tym dodatkowym wyrazem mojej miłości może być post? Oczywiście, że może, zwłaszcza, gdy powoduje mną pragnienie ofiarowania czegoś naprawdę ważnego: np. odwrócenia od zła, od nałogu, od zniewolenia, albo pragnienie doprowadzenia do porządnej spowiedzi, kogoś zablokowanego przez dłuższy czas na dobro duchowe, czy doprowadzenie do sakramentu małżeństwa kogoś, kto żyje w związku cywilnym czy tylko partnerskim. Zdeklarowana w sercu i podjęta na czas postu rezygnacja z konsumpcyjnych przyjemności, jak np. potraw mięsnych, słodyczy oraz używek, w połączeniu z modlitwą ma wielką moc. Jednak pościć powinniśmy mądrze i rozumnie. Należy pamiętać, że post nie może w żaden sposób szkodzić naszemu zdrowiu. Dlatego choćby przyświecały nam najszlachetniejsze pobudki, istotne jest właściwe przygotowanie się do podjęcia postu.

NAJWAŻNIEJSZA: Nie ma pełniejszego źródła łaski jak Chrystus, nie ma w innym zbawienia. Tylko Chrystus. Nie można zatem postu traktować jako czegoś zastępczego w odniesieniu do Eucharystii. Chrystus jest centrum Kościoła, a Jego obecność w Słowie Bożym i w Eucharystii, to fundament Komunii pomiędzy Bogiem a człowiekiem przez zjednoczenie w Duchu i Prawdzie, a także w Ciele i Krwi. Jezus obecny w Eucharystii jest dla nas największym Darem. Oto jak świątobliwy Kapłan wyjaśnia wartość tej fundamentalnej zasady:

„W życiu wewnętrznym najważniejszą rzeczą
jest przyjęcie tego Daru.
Nasze wysiłki są konieczne, oczywiście,
ale jako warunek, a nie źródło.
Źródłem zbawienia nie są ani umartwienia,
ani posty, ani włosiennice, ani biczowania…
To jest potrzebne, lecz nie można
tego traktować bałwochwalczo.
Sama asceza dla ascezy
nie wyrwie człowieka z niewoli grzechu.
Ona jest konieczna,
by człowiek stał się pokorny, mały,
by pokonał pewien opór,
duchową ociężałość,
by zrezygnował
ze swojej samowystarczalności –
z myślenia „ja sam!”.
Jednak grzech może usunąć
jedynie Jezus Chrystus!
Tylko On „przywraca niewinność upadłym,
a radość smutnym” – jak śpiewamy w orędziu paschalnym, Exsultet.

Nie lękaj się więc!

Nie odchodź jak uczniowie,

którzy nie pojęli, co to znaczy,

że Jezus jest chlebem żywym,

dającym nam życie na wieki (zob. J 6,22-66).

To życie jest nam darowane Jego kosztem,

bo cały trud zbawczy

Chrystus wziął na siebie.

Ten trud wypisany jest

na Jego Ciele pokrytym ranami…

A On to swoje Ciało daje tobie,

tak subtelnie…

To wszystko z miłości do ciebie.

I pyta tylko o wiarę…”

Ks. Bronisław Mokrzycki SJ

ISTOTNA: Zgodnie z zaleceniami Kościoła katolickiego w Polsce we wszystkie piątki zachowujemy post jakościowy, nie spożywamy mięsa. Natomiast w Środę Popielcową i Wielki Piątek – obowiązuje post jakościowo-ilościowy, a więc bezmięsny, gdzie w obu tych dniach dozwolone są dwa posiłki lekkie i jeden do syta. Post we Wigilię i Wielką Sobotę jest postem tradycyjnym, tzn. zalecanym, ale nienakazanym przez Kościół w Polsce.

DODATKOWA: Warto też bym odniosła się w moich wskazówkach także do tych, którzy na pytanie Pana „czy kochasz Mnie więcej”, pragną to „więcej” wyrazić przez post. Proszę, uporządkujcie swoje postne pragnienie, chociażby wg wskazówek, które Królowa Pokoju przekazała w Medjugorie jako najskuteczniejsze środki do walki ze złym duchem:

1. EUCHARYSTIA  w miarę możliwości codzienna.

2. MODLITWA z priorytetem modlitwy różańcowej.

3. POST o chlebie i wodzie w środy oraz piątki na miarę możliwości.

4. CZYTANIE PISMA ŚWIĘTEGO

5. SPOWIEDŹ ŚWIĘTA przynajmniej raz w miesiącu.

CO ZROBIĆ, GDY POST O CHLEBIE I WODZIE W ŚRODY ORAZ PIĄTKI, PÓKI CO, PRZERASTA NASZE MOŻLIWOŚCI?

 

Zacznijmy od małych kroków. Z postem należy postępować tak samo jak z modlitwą różańcową. Przecież zanim z radością odmówimy cały różaniec, gdy stanowi to dla nas rzeczywistą trudność, najpierw staramy się odmówić, choćby jedno tyko Ojcze nasz, ale za to z radosnym sercem (usposobieniem). Następnego dnia dołączamy szczere Zdrowaś Maryjo, w kolejny dzień jedna i druga modlitwa razem. I tak, aż dojdziemy do całego różańca. Dobro zawsze wymaga wysiłku, a także cierpliwości.

Szukając dla siebie odpowiedniego rodzaju postu, powinniśmy wybrać taką jego formę, która nie spowoduje, że będziemy posępni w czasie postu, ale odwrotnie, radośni. Każdy nasz wysiłek duchowy, podejmowany z miłości, z intencją skierowaną ku Bogu, przynosi natychmiastową reakcję złego ducha. W przypadku różańca jest to najczęściej senność, która nagle nas dopada, a której nie ma, gdy godzinami patrzymy w ekran taki czy inny. Można to łatwo sprawdzić, gdyż podobnie jest z postem, z pójściem do kościoła, z modlitwą czy innym dobrem, które pragniemy zrobić. Bardzo łatwo z powodu tego rodzaju ataków złego, przychodzi nam rezygnować z duchowego dobra na rzecz innych, często zupełnie nie duchowych spraw. Wszystko, co dosięga nieba na ziemi jest torpedowane przez zło. Jednak właśnie dzięki temu, dzięki przeciwnościom złego, dowiadujemy się, jak ważny i skuteczny duchowo jest nasz wysiłek. Jeśli coś jest za trudne w poście, nie siłujmy się ze sobą. Bóg zna intencję i ją przyjmuje, pomimo tego, że nam po ludzku się nie udało, że przeceniliśmy swoje możliwości i nie dokończyliśmy postu.

Zatem jeśli nie czujemy spokoju w sercu na myśl o rozszerzeniu postu, poprzestańmy na postach nakazanych i zalecanych przez Kościół. Przyłóżmy się do nich z głębi serca. To będzie lepsze, niż zgorzknienie z trwania w poście „na siłę”, niż oskarżanie siebie z powodu niespełnionego postanowienia. Taki post też ma wielką wartość, zwłaszcza, kiedy jest podjęty z miłości. Zróbmy jednak ten jeden krok, jak Ojcze nasz w różańcu, wprowadźmy post po polsku w piątek.

Zobaczmy jak nam pójdzie! Zapraszam do dalszej lektury!

ZASADY POSTU PO POLSKU

1. Pościmy na przestrzeni roku we wszystkie środy. Tak samo we wszystkie piątki. Podczas Wielkiego Postu pościmy we wszystkie dni powszednie. Nie pościmy w ciągu roku w niedziele oraz uroczystości kościelne i rodzinne.
2. Podczas postu rezygnujemy z jedzenia mięsa oraz przetworów mięsnych, z jedzenia słodyczy oraz picia słodzonych napojów , a także używek (naturalnej kawy, napojów alkoholowych, nikotyny, można też ograniczyć wg uznania uzależnienia od innych spraw, np. od gier komputerowych itp.)
3. Używamy produktów spożywczych uprawianych oraz wyhodowanych w Polsce. Dopuszczalne są wyjątki, np. ryż, zagraniczne przyprawy czy herbata. Istotne jest jednak, by dominowała żywność polska, nasza, rodzima.
4. Dobieramy do codziennego menu przede wszystkim warzywa i owoce sezonowe.
5. Potrawy powinny być proste w wykonaniu, mniej czasochłonne i tanie.

Oto 5 zasad, których złamanie w żadnym wypadku nie może być oceniane w kategorii grzechu. Post ma hartować w nas siłę ducha, a Bogu odpowiedzieć na pytanie: „Czy miłujesz mnie więcej?”

Post jest  procesem, w którym trzeba się liczyć z chwilami słabości. W czasie postu musimy siebie traktować z miłością i wyrozumiałością. Nie powinniśmy się łajać, tylko czule pouczać i dążyć do wyznaczonego sobie celu (intencji).

SZCZEGÓŁOWE ZAGADNIENIA ZWIĄZANE Z POSTEM PO POLSKU:
KTO MOŻE POŚCIĆ?

Post jest dla osób dorosłych, za wyjątkiem kobiet w ciąży i karmiących oraz osób cierpiących na niektóre choroby. Ważną kwestię stanowi rozeznanie i zbadanie, czy możemy pościć!? Mogą bowiem występować przeciwwskazania ze strony duchowej i cielesnej. Jest to obszerne zagadnienie i bardzo indywidualne, dlatego, gdy chcemy podjąć post po polsku w okresie 40-dniowego Wielkiego Postu, a mamy długotrwałe problemy duchowe lub zdrowotne, należy skonsultować się ze swoim spowiednikiem czy też lekarzem albo dietetykiem. Mimo dobroczynnych efektów postu po polsku nie w każdej sytuacji życiowej będzie on polecany. Jeśli ksiądz lub lekarz albo dietetyk dostrzeże przeciwwskazania, należy szukać innych sposobów wyrażania miłości do Pana Boga, siebie i bliźnich. Nie samym postem kocha człowiek!

CZY SZANUJESZ ŻYWNOŚĆ?
Podjęcie postu to coś więcej niż stosowanie kilku zasad, to również zmiana przyzwyczajeń w robieniu zakupów. Nie jest dobrze chodzić do sklepu, gdy jest się głodnym, to powoduje wrzucanie do koszyka nie zawsze potrzebnych produktów. Dobrym rozwiązaniem jest przygotować sobie wcześniej listę z potrzebnymi produktami spożywczymi i do niej się stosować. Ważne jest także dbanie o żywność w naszym domu tak, by się nie marnowała. Sprawdzajmy daty ważności na opakowaniach, żeby nie dopuścić do przeterminowania produktów i wyrzucania jedzenia. Gdy sczerstwieje nam chleb, to pysznym sposobem na jego odświeżenie jest namoczenie kromek w roztrzepanym jajku i usmażenie na patelni. Podczas smażenia drugiej strony chleba na górę można położyć wiórki lub plastry żółtego sera.

CZY MODLISZ SIĘ PRZED POSIŁKIEM I PO NIM?
Kiedy zaczynamy pościć, więcej myślimy o tym, co jemy, ile jemy, dobrze jest też pomyśleć, komu zawdzięczamy to pożywienie. Warto wyrazić Panu Bogu i ludziom wdzięczność poprzez modlitwę przed każdym posiłkiem i po nim, nie tylko w dni postne i podczas rekolekcji, ale każdego dnia. Zaproponowana niżej modlitwa niesie błogosławieństwo do setek, a może i tysięcy ludzi.
Modlitwa przed posiłkiem: Panie Boże, pobłogosław nas, te dary i tych, którzy się przyczynili do ich powstania. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.
Modlitwa po posiłku: Panie Boże, jedzonko było pyszne, bardzo dziękuję.
Nie zapominajmy podziękować również osobie czy osobom, które przygotowały posiłek.
Bywa, że trud ludzi pracujących w kuchni nie jest doceniany. W restauracji czy na stołówce nie wstydźmy się pomodlić przed posiłkiem, a później podziękować obsłudze oraz przekazać słowa uznania do działu gastronomicznego. Jeżeli jednak z jakichś powodów nie chcemy wykonać znaku krzyża przy innych, pomódlmy się w sercu.

CZY POST PO POLSKU JEST ŁATWY?
Proponowany post po polsku jest łatwy, jednak w jego trakcie bywają trudniejsze dni dla osób przyzwyczajonych do codziennej kawy. Ból głowy wynikający z braku kofeiny może być dotkliwy. Dobrze jest wówczas pić więcej wody i rozważyć ograniczenie kawy w pozostałe dni tygodnia bez postu. Zdarzają się również rozdrażnienia, ale trzeba nad tym panować, bo jest to wyjątkowy czas i relacje z innymi powinny być cieplejsze. Dobrze wcześniej poprosić Matkę Bożą, by nam pomogła we właściwym przygotowaniu się do postu i jego przeżyciu. Istotne jest przygotowanie się do poszczenia, zwłaszcza tego dłuższego podczas Wielkiego Postu. Właściwe zorganizowanie poszczenia będzie zależało od naszych osobistych warunków, np. czy mieszkamy sami, czy z innymi członkami rodziny, ile osób zamierza pościć, ile nie będzie pościło. Pamiętajmy, do niczego nie zmuszać pozostałych domowników. Pilnujmy siebie, a innym nie narzucajmy naszych postanowień. Dbajmy o to, by atmosfera w domu była życzliwa i nie dzieliła członków naszej rodziny na tych lepszych poszczących i gorszych nieposzczących Gdy mieszkamy sami, dobrze jest wcześniej opróżnić lodówkę z mięsa i przetworów mięsnych, a jeśli mamy słabą wolę, to również należy oczyścić mieszkanie ze słodyczy.

CZY POST MA WPŁYW NA CIAŁO?
Nasza decyzja o podjęciu postu po polsku powinna mieć podłoże wyłącznie duchowe. To nie jest pora na odchudzanie, odtruwanie, oczyszczanie organizmu, gdyż wówczas skupiamy się na ciele, a ten czas ma być przede wszystkim dla ducha. Dobrze, jeśli podczas postu znormalizuje się nam ciśnienie krwi, obniży wcześniej podwyższony cukier, zmniejszy poziom cholesterolu LDL lub trójglicerydów, ale nie jest to nasz nadrzędny cel. Ważne jednak, by mieć na uwadze aspekt zdrowotny naszego postu, przede wszystkim, by ograniczenia nie szkodziły naszemu organizmowi, gdyż jak wcześniej zauważyliśmy, powinniśmy pościć mądrze i rozumnie – mądrze, czyli mieć odpowiednią intencję, a rozumnie znaczy: nie szkodząc zdrowiu.

ILE NALEŻY JEŚĆ W CZASIE NASZEGO POSTU?
Ograniczeń ilościowych nie wprowadzamy za wyjątkiem Środy Popielcowej i Wielkiego Piątku, kiedy jemy dwa posiłki lekkie i jeden do syta. Jemy zgodnie z apetytem i z zasadami racjonalnego żywienia, czyli pięć posiłków dziennie: śniadanie 1, śniadanie 2, obiad, podwieczorek, kolacja.

SZCZEGÓŁY POSTU PO POLSKU
Podstawowe składniki pokarmowe i ich źródła:
1. Białko – składnik potrzebny do budowy i regeneracji naszych komórek. Z jadłospisu eliminujemy mięso i przetwory mięsne, dlatego źródłem białka zwierzęcego (pełnowartościowego) będą: ‒ ryby, ‒ mleko, ‒ przetwory mleczne, ‒ jajka. Źródła białka pochodzenia roślinnego (niepełnowartościowego): ‒ warzywa strączkowe (soja, soczewica, groch, fasola, bób), ‒ produkty zbożowe.
2. Węglowodany – składniki odżywcze dostarczające energii. Eliminujemy cukier buraczany i trzcinowy oraz wszystkie produkty ze znacznym dodatkiem cukru słodzącego. Można stosować niewielkie dodatki cukru w charakterze przyprawy, nie będzie to niszczyło postnego charakteru potraw, np. posypanie cukrem pierogów leniwych lub posłodzenie twarogu na nadzienie do naleśników. Energię dla organizmu będziemy czerpać z węglowodanów złożonych występujących w: ‒ produktach zbożowych (mąka, kasze, płatki zbożowe, pieczywo, makarony), ‒ ziemniakach, ‒ warzywach strączkowych. Wspomnieć należy również o błonniku, który jest węglowodanem, ale nieprzyswajalnym przez organizm, dlatego nie dostarcza on energii. Jego główna funkcja w organizmie to „sprzątanie” w jelitach. Frakcje rozpuszczalne błonnika wiążą cholesterol, zwłaszcza LDL, i ułatwiają jego wydalanie. Frakcje nierozpuszczalne wzmagają skurcze jelit, co przyspiesza wydalanie niestrawionych resztek pokarmowych. Błonnik spowalnia również wchłanianie cukrów z przewodu pokarmowego, co chroni przed hiperglikemią. Źródła błonnika: ‒ grube kasze, ‒ płatki zbożowe, ‒ ciemne pieczywo, ‒ warzywa, ‒ owoce.
3. Tłuszcze – dostarczają energii i są nośnikiem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach: A, D, E i K oraz kwasów tłuszczowych nienasyconych. W naszym jadłospisie nie planujemy tłuszczów pochodzenia zwierzęcego (słoniny, smalcu), dopuszczamy jedynie masło ze względu na zawartość w nim witamin A i D. Do przyrządzania potraw używajmy olejów roślinnych. Są one źródłem witaminy E oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych. Należy zauważyć, że nasze menu będzie ubogie w cholesterol, co jest ważne w racjonalnym żywieniu.
4. Witaminy – pełnią funkcje regulujące różne procesy w naszym organizmie. Źródła witamin rozpuszczalnych w tłuszczach wskazanych podczas naszego postu:
‒ witamina A: masło, jajka, makrela, ‒ prowitamina witaminy A – karotenoidy: marchew, natka pietruszki, szpinak, papryka czerwona, dynia, koperek, pomidory, groszek, morele, brzoskwinie, melon, wiśnie,
‒ witamina D: tłuste ryby, np. śledź, makrela, pieczarki, masło; należy pamiętać o tym, że głównym źródłem witaminy D dla naszego organizmu jest synteza zachodząca w skórze pod wpływem działania promieni słonecznych, dlatego spacery i wystawianie skóry na słońce to nie tylko potrzebny relaks, ale również prozdrowotna konieczność,
‒ witamina E: olej słonecznikowy, rzepakowy, sojowy, zarodki pszenne, orzechy laskowe, nasiona słonecznika,
‒ witamina K: szpinak, brokuły, brukselka, sałata, olej sojowy, rzepakowy; witaminę K syntetyzuje również flora bakteryjna przewodu pokarmowego.
Źródła witamin rozpuszczanych w wodzie:
‒ witamina B1: warzywa strączkowe, nasiona słonecznika, zarodki pszenne, grube kasze: (gryczana, jaglana, jęczmienna, pszenna), płatki owsiane, otręby pszenne, makrela.
‒ witamina B2: zarodki pszenne, jajka, nabiał, warzywa strączkowe, przetwory zbożowe z grubego przemiału,
‒ witamina PP: makrela, zarodki pszenne, przetwory zbożowe z grubego przemiału ‒ witamina B6: ziemniaki, warzywa strączkowe, produkty zbożowe z grubego przemiału,
‒ foliany (kwas foliowy): zarodki pszenne, warzywa strączkowe, szpinak, nać pietruszki, kapusta włoska, sałata, brokuły, brukselka, pomidory,
‒ witamina B12: występuje tylko w produktach pochodzenia zwierzęcego. Na potrzeby naszego postu będą to: ryby, mleko i przetwory mleczne oraz jaja,
‒ witamina C: owoce – porzeczki, truskawki, poziomki, maliny, jeżyny, agrest, dzika róża; warzywa – natka pietruszki, papryka, pomidory, wszystkie kapusty świeże, kapusta kiszona, kalafior, brukselka, szpinak.

5. Składniki mineralne – pełnią funkcję budulcową i regulującą procesy zachodzące w naszym organizmie. Pierwiastki mineralne, które są nam niezbędne do prawidłowego funkcjonowania, dzielą się ze względu na zapotrzebowanie przez nasz organizm na makroskładniki i mikroskładniki. Składniki mineralne występują w niemal każdym produkcie w większej lub mniejszej ilości. Produkty mniej przetworzone mają ich więcej, np. mąka ciemna zawiera więcej składników mineralnych niż biała. Najlepsze źródła składników mineralnych: ‒ nabiał, jajka, ‒ mało przetworzone produkty zbożowe (ciemne pieczywo, grube kasze, płatki zbożowe, ciemne makarony), ‒ nasiona, np. słonecznik, len, pestki dyni, ‒ warzywa, w szczególności strączkowe: fasola, groch, soja, soczewica, ciecierzyca, cieciorka, bób, ‒ owoce, zwłaszcza orzechy włoskie, laskowe, ‒ dodatki do żywności – zarodki pszenne.

Inne dobrodziejstwa w żywności:
1. Fitoncydy Znamy z właściwości zdrowotnych cebulę, czosnek, chrzan, a żadne z tych warzyw nie zostało wymienione jako dobre źródło witamin. Zawierają one inną cenną substancję, tzw. toncydy, które mają właściwości bakteriobójcze, stąd ich zastosowanie w profilaktyce i leczeniu przeziębień.
2. Probiotyki – pożyteczne bakterie Warto też wyróżnić produkty zawierające pożyteczne bakterie, które mają korzystny wpływ na nasz układ pokarmowy. Probiotyki powinny być codziennym składnikiem naszej diety, w szczególności w przypadku leczenia biegunki poantybiotykowej, wirusowej, w nietolerancji laktozy, alergii pokarmowej, zapaleniu jelit, zapaleniu dróg moczowo-płciowych, podwyższonego poziomu cholesterolu we krwi, w zapobieganiu nowotworom. Probiotyki występują w warzywach kiszonych np. w kiszonych, ogórkach, kiszonej kapuście, zakwasie z buraków czerwonych oraz fermentowanych napojach mlecznych z żywymi kulturami bakterii, tj. w kefirze, jogurcie, kwaśnym mleku.

Wielkopostne reguły planowania posiłków podczas postu po polsku:
Każdego dnia warzywa i owoce. Największe trudności może sprawiać jadłospis na Wielki Post. Zasady postu po polsku zakładają uwzględnianie produktów sezonowych, których w tym czasie jest mniej. Najcenniejsze będą tu następujące warzywa: ‒ burak – znany z dobroczynnego działania na układ krwiotwórczy oraz poprawy perystaltyki jelit, ‒ marchewka – bogata w prowitaminę witaminy A, która dba o wzrok i skórę, a jest też ważna w profilaktyce antynowotworowej, ‒ kapusta biała, włoska, czerwona – bogata w witaminę C, która odpowiada m.in. za naszą odporność, ‒ kapusta kiszona – bogata w witaminę C i pożyteczne bakterie, ‒ kiszone ogórki – dobre źródło pożytecznych bakterii, ‒ cebula, czosnek, chrzan – źródła substancji bakteriobójczych zapobiegających przeziębieniom, ‒ suche warzywa strączkowe – bogate w witaminy z grupy B i składniki mineralne, ‒ inne warzywa: seler, por, korzeń pietruszki, rzepa. W tym czasie do sezonowych owoców możemy zaliczyć tylko jabłka i gruszki, które są przechowywane od jesieni.