Akt Miłości Św. Proboszcza z Ars
3 grudnia 2024
Religijność jest wypadkową więzi łączącej człowieka z Bogiem (wymiar wertykalny) i Kościołem (wymiar horyzontalny). Na wzór Trójcy Świętej oraz Świętej Rodziny pierwszą wspólnotą religijną jest rodzina założona na fundamencie miłości i łaski. Od rodziny wspólnota przechodzi w obręb rodu, a od rodu do narodu. Kościół jako wspólnota wyznawców Chrystusa przez wiarę, nadzieję i miłość łączy osoby ludzkie z Osobami Boskimi. Polska stała się wspólnotą religijną na fundamencie rzymsko-katolickim, gdy w wyniku Chrztu Polski przez Mieszka w 966 roku, założone zostało biskupstwo w Poznaniu i tam przeniesiona została stolica Polski. Polska religijność ukazuje zasadę życia i działania Kościoła w katolikach. Bosko-ludzka wspólnota stanowi duszpasterską i misyjną troskę Kościoła.
W obrębie wspólnoty religijnej kształtuje się postawa religijna względem Sacrum (Boga będącego z nami tu i teraz). Dla właściwej oceny religijności wspólnotowej należy przyjąć parametry oceny postawy religijnej:
- treść wiedzy religijnej – znajomość podstawowych prawd wiary, relacje między doktryną podaną do wierzenia a stopniem jej akceptacji przez wierzącego;
- intensywność uczuć religijnych – rodzaj i siła uczuć towarzyszących praktykom religijnym, uczucia wywołane wiedzą religijną;
- rodzaje i intensywność motywacji religijnej – motywy egzystencjalne pomagające przezwyciężyć kryzysy intelektualne, przyczyniające się do zrozumienia istnienia świata;
- sposób i częstotliwość zachowań religijnych – (kult, rytuały, zachowania moralne) – stopień nasilenia praktyk religijnych, np. uczestnictwo we Mszy św., częstość przyjmowania sakramentów św., odmawianie modlitw, czytelnictwo pism o treści religijnej;
- potrzeby religijne i sposoby ich zaspokajania – relacja potrzeba i zaspokojenie;
- wpływ przeżyć religijnych na stan życia wewnętrznego człowieka – wpływ przeżycia religijnego na zachowanie moralne, życie duchowe i społeczne, aktywność zawodową, poczucie własnej podmiotowości i wartości oraz na samowychowanie i proces kształtowania się dojrzałej postawy chrześcijańskiej.
Po śmierci św. Papieża Jana Pawła II polska religijność katolicka przeżywa głęboki regres w relacji Bóg-człowiek. Coraz szerszy jest nurt religijności jako relacji z Bogiem bez Kościoła. „Jeśli człowieczeństwo jest potencjalnie chrześcijańskie, jeśli natura nie różni się od łaski, świadomość religijna musi być koniecznie uznana za fundament zbawienia. Natura zawiera immanentnie i a priori łaskę, czyli tę obecność boską, która określa istnienie, otwierając je na świat ludzki niezależnie od wszelkiego wkładu zewnętrznego. Można zauważyć, że z tego punktu widzenia Kościół sprowadza się do czysto zewnętrznego potwierdzenia procesu wewnętrznego, który już się dokonuje. Nie chodzi z pewnością o chowanie czegokolwiek przed wpływem Ducha Świętego, który może przecież działać poza widzialnymi granicami Kościoła. Jednak w rozważanej perspektywie Kościół przestaje być widzialnym miejscem zbawienia. Współczesna myśl teologiczna jawi się z tej racji jako następstwo odwrotu, konsekwencja pustki powstałej na skutek tego, że katolicyzm zdaje się wycofywać ze swojej właściwej misji: z namacalnego, czasoprzestrzennego doświadczenia Misterium, które posiada nie tylko dzięki sakramentom, ale również dzięki temu cudowi, którym jest zmiana na twarzach i w osobach, przez co łaska staje się dotykalna.”
W rozumieniu społecznym i politycznym w miejsce rozróżnień religijnych wchodzi filozofia relatywizmu.
Bastionem mocnej religijności jest nadal rodzina katolicka. Wychowanie chrześcijańskie ma podstawowe znaczenie dla religijnej postawy dzieci i młodzieży. Służba życiu fizycznemu, moralnemu, duchowemu i nadprzyrodzonemu leży u podstaw powołania rodzicielskiego. Poprzez wychowanie dzieci rodzice przekazują Kościołowi i światu w swoich dzieciach te wartości, które przez miłość ukształtowali. Życie w pełni ludzkie domaga się wzrostu i rozwoju, pomimo, albo ze względu na przeciwności, które napotyka szacunek wobec godności ludzkiej. Rodzina jako środowisko życia i miłości jest pierwowzorem relacji społecznych, a jej charakter ofiarniczy nadaje jej status „Kościoła domowego”. Rodzina stanowi miejsce sprzężenia zwrotnego duszpasterskiej troski Kościoła. Do niej kierowane jest orędzie Ewangelii i z niej wychodzą głosiciele Dobrej Nowiny.